بررسی اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری (cbt) بر کاهش خشم و پرخاشگری در افراد مبتلا به ترومای ضربه سر

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری (cbt) بر کاهش خشم و پرخاشگری در افراد مبتلا به ترومای ضربه سر بود. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی به صورت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. نمونه این پژوهش شامل 16 نفر از مبتلایان به ترومای ضربه سر مراجعه کننده به پزشکی قانونی شهرستان مشهد را تشکیل دادند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و داوطلبانه در پژوهش شرکت کردند. شرکت کنندگان به شیوه تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول درمان شناختی-رفتاری را دریافت کرد و گروه دوم هیچ گونه روان درمانی دریافت نکرد. هر دو گروه در سه مرحله زمانی پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه مورد سنجش قرار گرفتند. ابزارهای سنجش در این پژوهش عبارت بودند از مقیاس پرسشنامه خشم اشپیبرگر (2-staxi) و پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (bpaq). داده ها با استفاده از نرم افزار spss و با روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که الف) گروه آزمایش که درمان شناختی-رفتاری را دریافت کرد در مقایسه با گروه کنترل که هیچ گونه رواندرمانی دریافت نکرد از نظر میزان کاهش خشم تفاوت معنی داری نداشتند. ب) گروه آزمایش که درمان شناختی-رفتاری را دریافت کرد در مقایسه با گروه کنترل که هیچگونه رواندرمانی دریافت نکرد از نظر میزان کاهش پرخاشگری تفاوت معنی داری داشتند. همچنین نتایج فرضیه های فرعی نیز نشان داد که تفاوت معنی داری در گروه آزمایش در مولفه های خشم از جمله خشم حالت، خشم صفت، کنترل برون ریزی خشم و کنترل درون ریزی خشم نسبت به گروه کنترل وجود دارد و در برخی مولفه های دیگر مانند میزان برون ریزی خشم و میزان درون ریزی خشم تفاوت معنی داری یافت نشد. این یافته ها از لحاظ نظری و اهمیت آنها در مداخلات بالینی به بحث گذاشته شده اند. در نهایت می توان از نتایج پژوهش حاضر در جهت ارزیابی و تشخیص معتبر و دقیق تر اثرات ترومای ضربه سر در مراکز پزشکی قانونی استفاده کرد و خدمات (cbt) را به این گروه از جمعیت بالینی به عنوان یک درمان غیر دارویی (nmt) موثر، کارآمد و مقرون به صرفه ارائه داد. کلید واژه ها: گروه درمانی شناختی-رفتاری، خشم، پرخاشگری، ترومای ضربه سر.